Είναι δυνατόν; Και, όμως, είναι… Ένας ταπεινός ναός στην Κρυσταλλοπηγή Παραμυθιάς,μέσα σ’ έναν πλάτανο (!), η εκκλησία της Παναγίας της Πλατανιώτισσας, είναι πανβαλκανικό προσκύνημα. Ναι, πανβαλκανικό! Αλβανοί, Βούλγαροι, Σέρβοι και Ρουμάνοι πιστοί περνούν και κάνουν το σταυρό τους.
Η θρησκευτική πίστη των Ελλήνων τούς ωθεί να δημιουργούν εκκλησάκια σε ασυνήθιστα μέρη, όπως το προσκυνητάρι που έχει δημιουργηθεί μέσα σε έναν υπεραιωνόβιο πλάτανο σε χωριό της Θεσπρωτίας, αλλά και η μικρή εκκλησία της Παναγίας Πλατανιώτισσας στα Καλάβρυτα.
Στην «καρδιά» του λεγόμενου «πλατάνου του αράπη», που η ηλικία του χάνεται στα βάθη των αιώνων, στο χωριό Κρυσταλλοπηγή Θεσπρωτίας, δημιουργήθηκε πριν από δέκα χρόνια ένα μικροσκοπικό προσκυνηματικό εικονοστάσι. Το δέντρο λέγεται ότι πήρε το όνομά του από έναν φύλακα του κάμπου ή από την αρβανίτικη λέξη «ραπ» που σημαίνει πλάτανος, ενώ ένα τρίτο σενάριο το αποδίδει σε κάποια μάχη που έλαβε χώρα στην περιοχή κατά την αρχαιότητα.
Στο γέρικο δέντρο την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Ελληνες της Σέλλιανης έστησαν ενέδρα στους Γερμανούς, ενώ κατά τα νεότερα χρόνια ο πλάτανος άντεξε από μια μεγάλη πυρκαγιά που προκλήθηκε όταν λαθρομετανάστες άναψαν φωτιά στο κοίλωμά του για να ζεσταθούν. Ειδικοί αποκατέστησαν την καταστροφή με κλάδεμα και θεραπεία με φυτοφάρμακα. Οι κάτοικοι από τότε άρχισαν να φροντίζουν περισσότερο το τεράστιο δέντρο και μάλιστα έφτιαξαν το εικονοστάσι τοποθετώντας μια βρύση δίπλα του, ενώ του έδωσαν το όνομα «Παναγία η Πλατανιώτισσα».
