Δέσποινα Σπαθή
Συνθετική Ψυχοθεραπεία – Σχεσιακό Ψυχόδραμα
Όταν ένα ζευγάρι βρίσκεται σε σημείο όπου ο ένας θέλει να χωρίσει ενώ ο άλλος επιθυμεί να παραμείνει στη σχέση, δημιουργείται μια ιδιαίτερα δύσκολη και συναισθηματικά φορτισμένη κατάσταση. Η ψυχολογία πίσω από αυτήν τη διαφορά επιθυμιών είναι πολυσύνθετη και συχνά αντικατοπτρίζει τις διαφορετικές προσδοκίες, ανάγκες και στάδια ζωής του κάθε ατόμου. Ας εξετάσουμε κάποιες βασικές ψυχολογικές πτυχές αυτής της κατάστασης:
1. Η ψυχολογία της απόρριψης
Για τον σύντροφο που δεν θέλει να χωρίσει, το αίσθημα της απόρριψης μπορεί να είναι έντονο. Η αίσθηση ότι ο άλλος επιθυμεί να φύγει από τη σχέση μπορεί να κλονίσει την αυτοεκτίμηση και να πυροδοτήσει συναισθήματα φόβου, λύπης και αβεβαιότητας για το μέλλον. Η ψυχολογική αντίδραση στην απόρριψη συχνά περιλαμβάνει προσπάθειες αναζήτησης του «γιατί», αναλύοντας υπερβολικά τα λάθη ή τις παραλείψεις που μπορεί να οδήγησαν σε αυτήν την κατάσταση.
Αυτή η ανασφάλεια μπορεί να προκαλέσει μια ανάγκη να “σώσουν” τη σχέση, κάτι που συχνά ενισχύει μια δυναμική κυνηγητού, όπου ο ένας σύντροφος προσπαθεί να κρατήσει τον άλλον κοντά, συχνά μέσω υποσχέσεων για αλλαγή.
2. Η ψυχολογία του αποχωρισμού
Από την άλλη πλευρά, ο σύντροφος που επιθυμεί να χωρίσει μπορεί να νιώθει εγκλωβισμένος ή ανικανοποίητος στη σχέση. Αυτή η απόφαση συνήθως δεν προκύπτει ξαφνικά, αλλά μετά από περίοδο εσωτερικής διεργασίας και συναισθηματικής απομάκρυνσης.
Εδώ, η ψυχολογία της απόστασης παίζει σημαντικό ρόλο. Ο σύντροφος που θέλει να φύγει έχει πιθανώς φτάσει σε ένα σημείο όπου δεν νιώθει πλέον συναισθηματική ή ψυχική σύνδεση με τον άλλον.
Σε πολλές περιπτώσεις, αυτή η συναισθηματική απομάκρυνση είναι μια μορφή αυτοπροστασίας από περαιτέρω πόνο ή απογοήτευση. Το άτομο μπορεί να έχει απομακρυνθεί ψυχολογικά καιρό πριν εκφράσει την επιθυμία για χωρισμό.
3. Διαχείριση συναισθημάτων και αντίδραση στο σοκ
Ο σύντροφος που δεν θέλει να χωρίσει, συχνά, βιώνει σοκ όταν ακούει την επιθυμία για χωρισμό. Η άρνηση είναι συνηθισμένη αρχική αντίδραση, καθώς το άτομο προσπαθεί να κατανοήσει και να δεχθεί την πραγματικότητα. Στη συνέχεια, μπορεί να υπάρξει οργή ή και προσπάθεια διαπραγμάτευσης. Στο πλαίσιο αυτό, η ψυχολογία της απώλειας παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς ο σύντροφος που δεν θέλει τον χωρισμό βιώνει μια μορφή “θρήνου” για την σχέση που χάνει.
4. Επικοινωνία και κατανόηση των αναγκών
Ένας σημαντικός παράγοντας για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση είναι η ποιότητα της επικοινωνίας ανάμεσα στο ζευγάρι. Συχνά, η επιθυμία για χωρισμό προκύπτει επειδή οι ανάγκες ενός ή και των δύο συντρόφων δεν ικανοποιούνται. Ο σύντροφος που επιθυμεί να παραμείνει στη σχέση, ίσως, δεν έχει πλήρως κατανοήσει ή αγνοεί τα σημάδια δυσαρέσκειας του άλλου.
Μια ειλικρινής και ανοιχτή συζήτηση, όσο δύσκολη κι αν είναι, μπορεί να βοηθήσει στο να αναγνωριστούν τα προβλήματα που οδήγησαν στο σημείο αυτό. Παρ’ όλα αυτά, όταν τα συναισθήματα είναι πολύ έντονα και οι διαφορές φαίνεται να μην γεφυρώνονται, η επικοινωνία μπορεί να δυσκολεύει αντί να διευκολύνει.
5. Θεραπεία ζεύγους και προσωπική ανάπτυξη
Η συμβουλευτική ή η θεραπεία ζεύγους μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο σε αυτές τις περιπτώσεις. Ένας θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι να εξετάσει βαθύτερα τις ανάγκες τους και να δει αν υπάρχει χώρος για συμβιβασμούς ή για ανανέωση της σχέσης. Παράλληλα, η ατομική θεραπεία μπορεί να προσφέρει στον καθένα χωριστά το πλαίσιο για να κατανοήσει καλύτερα τα συναισθήματά του και να προχωρήσει, είτε αυτό σημαίνει επανασύνδεση είτε αποδοχή του χωρισμού.
6. Ο χωρισμός ως μέσο αυτοπροστασίας
Για τον σύντροφο που επιθυμεί να χωρίσει, η απόφαση αυτή μπορεί να πηγάζει από την ανάγκη για αυτοπροστασία και ευτυχία. Όταν μια σχέση γίνεται πηγή απογοήτευσης, πίεσης ή ακόμα και πόνου, το άτομο αυτό μπορεί να νιώθει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τον αποχωρισμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απομάκρυνση είναι μια μορφή διατήρησης της ψυχικής και συναισθηματικής ισορροπίας.
7. Αποδοχή και διαδικασία θρήνου
Ο χωρισμός, ακόμα και αν δεν είναι αμοιβαίος, σημαίνει το τέλος μιας φάσης στη ζωή των δύο ανθρώπων. Για τον σύντροφο που δεν θέλει τον χωρισμό, η διαδικασία της αποδοχής μπορεί να είναι επώδυνη. Ωστόσο, όπως και σε κάθε άλλη μορφή θρήνου, η αποδοχή αποτελεί σημαντικό στάδιο για τη συναισθηματική ανάρρωση.
Ο χρόνος, η υποστήριξη από το κοινωνικό δίκτυο και η επανασύνδεση με τις προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες μπορούν να βοηθήσουν στη μετάβαση από την άρνηση στην αποδοχή.
Η απόφαση του ενός συντρόφου να χωρίσει ενώ ο άλλος επιθυμεί να παραμείνει στη σχέση είναι μια περίπλοκη και συναισθηματικά δύσκολη κατάσταση. Η κατανόηση των ψυχολογικών μηχανισμών που λειτουργούν πίσω από αυτές τις αντιδράσεις μπορεί να βοηθήσει και τους δύο συντρόφους να κατανοήσουν καλύτερα τόσο τον εαυτό τους όσο και τον άλλον, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της σχέσης.
Δέσποινα Σπαθή
Συνθετική Ψυχοθεραπεία
Σχεσιακό Ψυχόδραμα
[email protected]
https://www.facebook.com/debbie.spathi